Sử dụng kết hợp các công cụ để dạy học trực tuyến hiệu quả

TÓM TẮT

   Từ đầu năm 2020 đến nay, dịch bệnh COVID-19 đã tác động mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực trong đời sống xã hội. Trong đó, giáo dục, đào tạo được xem là một trong những lĩnh vực chịu nhiều ảnh hưởng bởi nhiều trường học buộc phải tạm dừng việc đến trường nhằm hạn chế tối đa sự lây lan của dịch bệnh. Trước những thách thức này, Trường Đại học Kinh tế Nghệ An đã triển khai dạy học trực tuyến để kịp thời ứng phó với diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trong quá trình triển khai, giảng viên (GV) và sinh viên (SV) vẫn còn gặp nhiều khó khăn như mức độ tương tác giữa GV và SV còn hạn chế, việc tổ chức các hoạt động thảo luận nhóm, khuyến khích SV tham gia vào các hoạt động học tập, đánh giá quá trình xây dựng bài, quá trình thảo luận nhóm, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập còn gặp những trở ngại. Bài viết chia sẻ cách sử dụng kết hợp các công cụ để dạy học trực tuyến hiệu quả nhằm giúp GV tháo gỡ phần nào những khó khăn nêu trên, từ đó nâng cao hiệu quả dạy học trực tuyến trong thời gian tới.

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19, để vừa phòng ngừa sự lây lan của dịch bệnh COVID-19; vừa duy trì chất lượng dạy học và hoàn thành chương trình đúng tiến độ; nhiều trường ĐH đã áp dụng việc dạy học bằng hình thức trực tuyến trong đó có trường Đại học Kinh tế Nghệ An. Thực tế cho thấy, việc chuyển đổi hình thức dạy học truyền thống sang dạy học trực tuyến đã tạo ra không ít những thách thức đối với GV.

Trong hoạt động dạy học, GV thường có nhu cầu tổ chức một số hoạt động như kết nối SV trong môi trường trực tuyến, tương tác với SV, cần nền tảng công cụ để SV thảo luận, công cụ để khuyến khích SV tham gia vào các hoạt động học tập, đánh giá SV như đánh giá quá trình xây dựng bài, quá trình thảo luận nhóm, và công cụ để kiểm tra kết quả SV. Trên môi trường trực tuyến, GV có thể khai thác, sử dụng kết hợp các công cụ để đáp ứng các nhu cầu đó.  Trên cơ sở đó, bài viết này mong chia sẻ cách sử dụng kết hợp một số công cụ để dạy học trực tuyến hiệu quả, giúp GV tháo gỡ phần nào những khó khăn, nâng cao hiệu quả dạy học trực tuyến trong thời gian tới.

II. NỘI DUNG

2.1. Khái niệm

Dạy học trực tuyến (E-learning) là phương thức học ảo thông qua máy vi tính, điện thoại thông minh nối mạng đối với một máy chủ ở nơi khác. Giáo viên có thể truyền tải hình ảnh và âm thanh qua đường truyền băng thông rộng hoặc kết nối không dây (WiFi, WiMAX), mạng nội bộ (LAN). (Wikipedia tiếng Việt)

2.2. Các hình thức tổ chức dạy học trực tuyến

Theo Trần Thanh Bình, (2013), thông thường, việc tổ chức dạy học trực tuyến có thể diễn ra đồng thời hoặc không đồng thời.

 Hình thức dạy học đồng thời là việc dạy học diễn ra trong cùng thời gian thực Người dạy và người học có thể có khoảng cách về không gian. Dạy học đồng thời có thể thông qua truyền hình trực tiếp, dùng các thiết bị truyền âm thanh trực tiếp thông qua điện thoại hoặc các ứng dụng trên internet… 

Hình thức dạy học không đồng thời là việc dạy học diễn ra không đồng thời cùng lúc. Như vậy giữa người dạy và người học không có sự tương tác trực tiếp với nhau. 

2.3. Một số khó khăn đối với người dạy trong dạy học trực tuyến

2.3.1. Hạn chế tương tác với sinh viên

Với hình thức trực tuyến, GV chủ yếu thực hiện bài giảng một chiều, SV tiếp nhận qua mạng, qua các phương tiện, sự tương tác cần thông qua hệ thống câu hỏi, bài tập sau đó chứ không trực tiếp. Điều này, sẽ ảnh hưởng đến chất lượng bài giảng.

2.3.2. Khó khăn trong tổ chức hoạt động thảo luận nhóm

Thảo luận nhóm là hoạt động không thể thiếu trong đổi mới phương pháp dạy học. Tuy nhiên, do khoảng cách xa về mặt địa lý kết hợp với khả năng sử dụng công nghệ thông tin

2.3.3. Khó khăn trong khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động học tập

Cách thức GV tạo động lực học tập cho SV, khuyến khích SV tham gia vào các hoạt động trong giờ học khi triển khai dạy học trực tuyến cũng là một khó khăn lớn đối với GV. Do đó, một công cụ hỗ trợ GV trong việc khích lệ SV tham gia vào các hoạt động học tập là hết sức có ý nghĩa.

2.3.4. Khó khăn trong đánh giá quá trình xây dựng bài

Cùng với các kỹ thuật giảng dạy tích cực, điều quan trọng là GV phải thiết lập hệ thống đánh giá quá trình. Trong dạy học trực tuyến, việc theo dõi, giám sát để đánh giá quá trình xây dựng bài của SV trong các hoạt động học tập một cách chính xác cũng là một thách thức đối với GV.

2.3.5. Khó khăn trong đánh giá kết quả học tập của sinh viên

Để đảm bảo độ tin cậy và hiệu quả trong kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của SV khi dạy học trực tuyến là điều không hề dễ dàng. Do đó, việc xây dựng hệ thống đề thi, bài kiểm tra phục vụ kiểm tra đánh giá theo hình thức trực tuyến một cách phù hợp là khó khăn không nhỏ đối với GV.

2.4. Sử dụng kết hợp các công cụ để dạy học trực tuyến hiệu quả

2.4.1. Công cụ kết nối sinh viên

Để thiết lập môi trường dạy học trực tuyến, GV có thể sử dụng nhiều công cụ khác nhau. Các công cụ sẵn có nhất GV có thể sử dụng bằng nền tảng của Google như Google Meet, Zoom, Microsoft Teams, …..

2.4.2. Công cụ tương tác với sinh viên

Để có thể tương tác với SV, hỏi và trả lời, yêu cầu SV nạp bài tập, GV có thể sử dụng các tác vụ có sẵn trên phần mềm như Cam mic, Chat, Powerpoint, Paint,….

- Để khuyến khích SV tham gia trả lời, GV có thể sử dụng công cụ Wheelofnames.com.

- Trong trường hợp có nhiều SV cùng giơ tay phát biểu, GV có thể sử dụng công cụ này để lựa chọn tên SV trả lời. Công cụ này khuyến khích và hấp dẫn SV khi được lựa chọn.

- Các bước để cái đặt công cụ như sau:

- Bước 1: Truy cập vào web wheelofnames.com/vi/

- Bước 2: Tùy chỉnh

- Bước 3: Xuất game

2.4.3. Công cụ thảo luận nhóm trên Microsoft Teams

Khi tổ chức hoạt động nhóm cho SV, GV có thể sử dụng tác vụ thảo luận nhóm trên Microsoft Teams.

§ Bước 1: Lên lịch một cuộc họp hoặc Họp ngay

§ Bước 2: Tạo phòng chia theo nhóm cho SV, đặt tên cho phòng chia theo nhóm để phản ánh các nhóm SV.

§ Bước 3: Thiết lập chia phòng

§ Bước 4: Bắt đầu phòng để thảo luận nhóm

§ Bước 5: Đóng phòng để kết thúc thảo luận nhóm

GV có thể tham gia phòng, kiểm tra tiến độ của phòng và gửi thông báo đến phòng chia theo nhóm. Mỗi phòng chia theo nhóm sẽ có tính năng trò chuyện riêng. GV vừa có thể trò chuyện với người dự trong một phòng chia theo nhóm, vừa có quyền truy nhập vào tất cả cuộc trò chuyện trong phòng chia theo nhóm. Sau khi thảo luận nhóm, SV rời khỏi phòng chia theo nhóm và trở về cuộc họp chung ban đầu. 

2.4.4. Công cụ khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động học tập

Quizizz là một trong những công cụ vừa khuyến khích SV tham gia vào các hoạt động học tập vừa hỗ trợ kiểm tra, đánh giá trong dạy học. Công cụ này cho phép SV trong cùng một lớp có thể tham gia trả lời câu hỏi trên Quizizz vào cùng một thời điểm do GV quy định; dễ dàng thông báo ngay kết quả và thứ hạng của những người tham gia trả lời câu hỏi nhằm gia tăng hứng thú học tập SV.

- Để sử dụng, GV thực hiện theo các bước sau:

§ Bước 1: Truy cập vào đường link: https://quizizz.com/ để đăng ký TK

§ Bước 2: Tạo bộ câu hỏi

§ Bước 3: Cài đặt bài kiểm tra

§ Bước 4: Mời SV tham gia bài kiểm tra bằng cách yêu cầu SV truy cập trang web joinmyquiz.com và sau đó nhập mã code để vào game hoặc GV bấm chọn or share via… để chia sẻ đường link với SV. SV đăng nhập để trả lời các câu hỏi trực tuyến.

2.5.5. Công cụ đánh giá quá trình xây dựng bài - Classdojo.com

Để giúp đánh giá quá trình, khuyến khích và ghi nhận sự đóng góp xây dựng bài của SV, GV có thể sử dụng công cụ Classdojo.com

Các bước cài đặt như sau:

§ Bước 1: Đăng kí, đăng nhập vào Class Dojo tại: https://www.classdojo.com/ (Nếu chưa có thầy cô bấm chọn đăng ký)

§ Bước 2: Tạo một lớp mới

§ Tạo Lớp học mới bằng cách chọn “ Add a new class”

§ Bước 3: Thêm SV vào lớp– Add students

§ Thêm SV bằng cách chọn “Add students” rồi nhập tên SV Hoặc có thể nhập danh sách học sinh từ file có sẵn trong máy tính bằng cách chọn “Import student list”từ file Word hoặc Excel

§ Bước 4: Đánh giá và trao đổi

2.5.6. Công cụ đánh giá kết quả học tập của sinh viên

Để giúp GV đánh giá kết quả của SV sau bài học, GV có thể sử dụng công cụ biểu mẫu Google Form.

Tạo một biểu mẫu bằng Google Form theo những bước sau:

§ Bước 1: Đăng nhập vào tài khoản Gmail Google.

§ Bước 2: Tại giao diện Google.com, click vào biểu tượng cửa sổ ở góc bên trên bên phải. Sau đó chọn Drive.

§ Bước 3: Trên giao diện Google Drive, chọn “Tạo mới” ở phía trên bên trái màn hình, rồi Chọn “Google Biểu mẫu” (Google Form).

§ Bước 4: Nhập tiêu đề và mô tả để hoàn tất việc tạo biểu mẫu. 

Sau khi tạo xong Google Form, GV có thể bắt đầu các bước tiếp theo để sử dụng biểu mẫu theo nhu cầu. 

Để giao bài, GV sao chép địa chỉ URL gửi cho SV. Sau khi hoàn thành bài kiểm tra, SV sẽ biết được điểm số của mình.

III. KẾT LUẬN 

Như vậy, muốn dạy học trực tuyến hiệu quả GV cần tìm cách phối hợp sử dụng nhuần nhuyễn, linh hoạt các công cụ hỗ trợ.  Bài viết đã phân tích và chia sẻ cách sử dụng kết hợp các công cụ để dạy học trực tuyến hiệu quả. Để thiết lập môi trường dạy học trực tuyến, GV có thể sử dụng công cụ phần mềm Zoom, Google Meet, … Để tương tác với SV, GV có thể sử dụng các tác vụ trên Zoom, Powerpoint, Paint, … Để tổ chức hoạt động thảo luận nhóm, GV có thể sử dụng tác vụ thảo luận nhóm trên Microsoft Teams. Để khuyến khích SV tham gia xây dựng bài và đánh giá quá trình, GV có thể sử dụng công cụ Wheelofnames.com, Classdojo… Quizizz, Kahoot, Google Form là những công cụ hữu ích cho GV để vừa tạo bài kiểm tra, đánh giá, vừa khuyến khích sinh viên tham gia vào các hoạt động học tập.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Trần Thanh Bình, (2013). Nghiên cứu xây dựng và sử dụng hệ thống ELearning vào dạy học phần “Dao động cơ và sóng cơ” Vật lí 12 trung học phổ thông. Luận án Tiến sĩ.

2. Phạm Thị Mỹ Nhung (2021). Những thuận lợi và khó khăn trong hoạt động dạy học trực tuyến tại Trường Chính trị tỉnh Đồng Tháp.

3. Vũ Quốc Thông (2018). Các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công cho đào tạo trực tuyến ở các trường ĐH Việt Nam Trường Đại học Mở TP. HCM.

ThS. Lê Thị Thành Vinh

Tổ Ngoại Ngữ - Khoa Cơ sở


Bài viết khác