Năm 2023, giá trị xuất khẩu nông sản đạt trên 53 tỷ USD, Việt Nam đứng top 5 thế giới về xuất khẩu cá tra, gạo, cà phê, hạt điều, tiêu đen, chè, sắn, sản phẩm gỗ... Tuy nhiên, nếu giữ hệ thống và áp dụng khoa học công nghệ như hiện tại thì sẽ là nỗi lo cho ngành nông nghiệp.
Do đó, các chuyên gia cho rằng, ngành nông nghiệp cần có sự dịch chuyển và ứng dụng của công nghệ 5.0, đặc biệt cần có các tập đoàn lớn dẫn dắt bởi đó chính là đối tượng đặt hàng và tham gia giải quyết những vấn đề mang tính toàn cầu và khu vực.
Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông nghiệp) cho biết, trong những năm qua, nông nghiệp Việt Nam luôn duy trì tốc độ tăng trưởng cao từ 3 - 4%, nhất là từ giai đoạn năm 2021 đến nay.
.jpg)
Việt Nam đứng top 5 thế giới về xuất khẩu cá tra, gạo, cà phê, hạt điều...
Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, yêu cầu đặt ra là tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước trong khi nông nghiệp Việt Nam đang đối diện với nhiều thách thức. Hiện năng suất đến ngưỡng, nhất là các mặt hàng nông sản chủ lực như gạo, cà phê, tiêu, cá tra… đều đạt năng suất kỷ lục thế giới, trong khi nguồn lực tự nhiên suy giảm; đất canh tác khó có thể mở rộng hơn hoặc phải chuyển đổi thành đất đô thị hoặc suy thoái dần; thiếu nước...
Bên cạnh đó, thách thức từ những quy định mới của các nước về an toàn thực phẩm, hàng rào kỹ thuật về môi trường, tiêu biểu nhất quy định mới về chống phá rừng ở châu Âu... Nếu giữ hệ thống và áp dụng khoa học công nghệ như hiện tại thì sẽ là nỗi lo cho ngành nông nghiệp.
Trước 3 chữ "biến" của ngành nông nghiệp là biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng, theo ông Tuấn, phương châm chính và cách tiếp cận của ngành nông nghiệp đưa ra là tạo ra giá trị nhiều hơn từ việc sử dụng ít đầu vào hơn, ít tài nguyên thiên nhiên hơn, ít sức lao động hơn và tạo ra giá trị cao hơn. Muốn làm được điều đó, chỉ có cách tận dụng thành tựu của khoa học - công nghệ, trong đó nông nghiệp công nghệ cao để tạo ra nền kinh tế có giá trị cao hơn, xanh hơn, sạch hơn.
Nhìn nhận về công nghệ 5.0, ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng cho rằng, nếu công nghệ 4.0 mang tới trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối… khuyến khích sự tương tác giữa các vật với nhau, giữa các máy với nhau thì công nghệ 5.0 nhấn mạnh yếu tố con người, con người tương tác và làm chủ AI do chính mình tạo ra.
“AI sẽ là phương tiện để giải quyết những thách thức trong cuộc sống của con người tốt đẹp hơn. Với nông nghiệp, mục tiêu là giải quyết các thách thức của biến đổi khí hậu toàn cầu, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững”, ông Quất nói.
Đại diện Bộ Khoa học và công nghệ cũng đánh giá, sự dịch chuyển và ứng dụng của công nghệ 5.0 cần có các tập đoàn lớn dẫn dắt bởi đó chính là đối tượng đặt hàng và tham gia giải quyết những vấn đề mang tính toàn cầu và khu vực.
“Chia sẻ từ các tập đoàn dẫn đầu lĩnh vực là vô cùng quan trọng vì họ là những người đi cùng người nông dân để tạo ra những hiệu quả thực tế. Chúng ta đang thiếu những đầu tàu dẫn dắt trong lĩnh vực chiến lược để tạo ra sự cạnh tranh”, ông Quất nhận định.
Cần những chính sách đặc biệt hơn
Từ kinh nghiệm 15 năm ứng dụng nông nghiệp thông minh, ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH chia sẻ, tương lai công nghệ 5.0 đã hiện hữu trước mắt và không còn xa nữa. Tập đoàn TH đã thực hành nông nghiệp thông minh, đặc biệt là chăn nuôi, trong suốt 15 năm qua, do đó càng hiểu rõ hơn xu thế này.
.jpg)
Cần những chính sách ưu đãi đặc biệt để thu hút và hỗ trợ các doanh nghiệp, tập đoàn lớn đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao.
“Với kinh nghiệm đó, trước làn sóng công nghệ 5.0, hai vấn đề cốt lõi nhất mà TH tập trung vào là con người và kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn”, ông Hải cho biết.
Vị đại diện Tập đoàn TH cũng cho rằng nếu 4.0 mang lại nhiều công cụ, như AI, dữ liệu lớn hay trợ lý ảo, thì 5.0 chú trọng vào việc tương tác giữa con người và máy móc, đòi hỏi con người sử dụng hiệu quả các công cụ đó.,
“5.0 sẽ xoá nhòa ranh giới của không gian thực tế và không gian ảo. Tại đây, chúng tôi đặt ra yêu cầu con người phải được đào tạo, đầu tư công nghệ mới, các nhân viên của chúng tôi phải học cách phát triển, tiếp cận và ứng dụng công nghệ hiệu quả nhất”, ông Hải nói.
Nhằm thúc đẩy nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, ông Đặng Kim Sơn, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp Nông nghiệp ứng dụng Công nghệ cao đề xuất, Chính phủ cần hỗ trợ doanh nghiệp hình thành các khu nông nghiệp công nghệ cao, vùng nông nghiệp công nghệ cao gắn với các vùng chuyên canh của các nông sản chủ lực. Áp dụng những chính sách ưu đãi đặc biệt để thu hút và hỗ trợ các doanh nghiệp, tập đoàn lớn đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao. Đồng thời, nhanh chóng đổi mới cơ chế và hoàn thiện hệ thống tổ chức của các viện nghiên cứu và trường đại học, thực sự gắn kết giữa nghiên cứu và đào tạo, tạo động lực để cán bộ khoa học tập trung vào sáng tạo, quan tâm đến hiệu quả cuối cùng của sản phẩm khoa học...
Thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các cơ quan có liên quan sẽ tham mưu đổi mới chính sách có tính tới sự phối hợp bộ, ngành về chính sách đất đai, cơ sở hạ tầng tạo sức bật trong tập trung ruộng đất, quỹ đất vừa đủ cho doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và các ngành phụ trợ…; chính sách tín dụng; chính sách thuế minh bạch rõ ràng; chính sách nghiên cứu khoa học công nghệ; đào tạo nguồn nhân lực…
Võ Thị Dung: Nguồn https://vnbusiness.vn/